Tekst: Anna Sałek
Foto: Małgorzata Odyniec
Każda grupa wiekowa koni rządzi się swoimi prawami w kwestii żywienia. Nie ma jednak jednej recepty na idealne menu dla końskiego seniora. Układając dietę starszemu pupilowi, musimy się jej przyjrzeć, biorąc pod uwagę wiele indywidualnych wymagań i uwarunkowań, jak choćby stan zdrowia, użytkowanie itp. Zupełnie inaczej będzie wyglądał jadłospis konia starszego, który nadal aktywnie jest użytkowany, od tego, który ze względu na różne choroby wymaga szczególnej suplementacji.
Wiek jest czymś więcej niż tylko liczbą. Jako końskiego seniora często klasyfikuje się konia w wieku 20 lat i więcej. Ostatnie kilkanaście lat badań naukowych pokazuje, że po tym okresie w ciele konia zachodzą unikalne zmiany, pojawiają się specyficzne jednostki chorobowe, które niejako wymusiły przyjrzenie się żywieniu koni w tej grupie wiekowej i wprowadzenie nieco innego systemu karmienia, szeregu specjalistycznych pasz i dodatków. Dotyczy to wszystkich typów starszych koni: od aktywnego seniora jeszcze startującego i będącego w reżimie treningowym, po końskiego emeryta spędzającego większość czasu na padoku.
Po pierwsze, zdrowie
Zanim zabierzemy się za komponowanie końskiej diety, należy sprawdzić ogólny stan zdrowia zwierzęcia. Wizyta lekarza weterynarii pozwoli ocenić ogólną kondycję, ale i szczegółowo przyjrzeć się pracy układów, które być może będziemy mogli wspomagać lub odciążać właśnie poprzez odpowiednio dobrane menu. Warto także wykonać badanie krwi w kierunku niedoborów czy stanu tak ważnych narządów jak nerki i wątroba. W wielu przypadkach choroby typu Cushing, niewydolność nerek, wątroby, nowotwory itp. będą miały znaczący wpływ na finalną dietę końskiego seniora. Również stan uzębienia będzie dla nas wskazówką, jaką paszę warto podawać pupilowi.
Kalorie, energia, waga
Wiele starszych koni cierpi na problemy z utrzymaniem odpowiedniej wagi. Wśród końskich seniorów znajdziemy zwierzęta ze znaczącą niedowagą, jak i te z nadwagą. Dobrą praktyką właścicielską jest obserwowanie kondycji i wagi konia we wszystkich fazach życia. W 9-stopniowej skali ocena 5 wydaje się optymalna dla konia starszego. Koń bez problemów z przemianą materii może mieć BCS 6, szczególnie jeśli spodziewamy się utraty wagi np. wraz z pojawieniem się objawów choroby przewlekłej, która może zacząć wyniszczać organizm. Zdarza się, że nawet ocena 4 jest akceptowalna, szczególnie w przypadku koni, które mają duże problemy z aparatem ruchu, a lżejsza waga pozwala im na odciążenie chorych stawów.
Musimy zdawać sobie sprawę z faktu, że koń starszy nieaktywny i/lub z nadwagą ma zupełnie inne potrzeby niż koń stale pracujący. Jego zapotrzebowanie energetyczne jest dużo niższe niż koni mających problem z utrzymaniem wagi i chudnących. Zdarza się, że opiekunowie koni starszych korzystają z pasz bądź sami układają menu z użyciem pasz o wyższej zawartości tłuszczu, aby miały one dodatkowe kalorie. To wydaje się dobrym rozwiązaniem, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy to koń wykorzystuje sporo energii na utrzymanie odpowiedniego komfortu termicznego.