Tekst: Karolina Umerle
Foto: Cecylia Łęszczak
W tym artykule chciałabym przedstawić zasadę, jaka przyświeca pedagogice waldorfskiej: „’wychowując dzieci, wychowujemy zarazem siebie”. Jest to koncepcja, które powoduje, że pracę widzimy w szerszej perspektywie. Nie jest ona jedynie źródłem wysiłku, ale ciągłym procesem poszerzania własnej świadomości, wiedzy o samym sobie i otaczającym nas świecie. Program nauczania pedagogiki waldorfskiej jest tak skonstruowany, że pomaga uczniom w odkrywaniu samych siebie, nie zaburzając jednocześnie ich naturalnego rozwoju. Ważną rolę w procesie wychowania odgrywają: rytm natury, kontakt z przyrodą oraz aktywność na świeżym powietrzu. Istotne są też towarzyszące tej pedagogice metody wspomagające terapię: muzyka, plastyka czy teatr.
Pedagogika waldorfska to opracowana przez Rudolfa Steinera metoda, która wzięła swoją nazwę od fabryki papierosów i cygar Waldorff Astoria w Stuttgarcie, przy której w 1919 r. powstała pierwsza szkoła pracująca tą metodą. Steiner był austriackim filozofem, twórcą antropozofii. Na Politechnice Wiedeńskiej studiował również nauki przyrodnicze, z których czerpał inspirację do badań filozoficznych. Na prośbę dyrektora fabryki stworzył szkołę, która miała kształcić ludzi wolnych, autonomicznych i suwerennych, a nie „produkować” niewolników. W dobie rewolucji przemysłowej był to pomysł bardzo nowatorski. Steiner wychodził z założenia, że dobry pracownik to taki, który zna swoją wartość i chce wykonywać pracę, nie tylko dlatego że musi. Dlatego też pedagogika waldorfska zwana jest pedagogiką wolności.
Rudolf Steiner wymaga od człowieka przyjrzenia się samemu sobie i ciągłego zaglądania w głąb siebie, analizy swojego postępowania i otaczającego nas świata. W jego pedagogice dominującą rolę odgrywa zabawa oraz elementy przyrody jej towarzyszące. Zatem istotne są rytm zajęć na świeżym powietrzu, oddech, zmiany zachodzące w przyrodzie oraz ich wpływ na życie człowieka. Obecnie w czasach, gdy jesteśmy „odcięci” od natury, rośnie podaż na terapie z nią związane, w tym hipoterapię.
Celem pedagogiki waldorfskiej jest harmonijne rozwijanie cech dziecka. Nie tylko kształtowanie zdolności poznawczych, ale również koncentracja na sferze emocjonalnej. Dziecko potrzebuje swobodnej przestrzeni do odkrywania siebie, przestrzeni jednak wyznaczonej jasnymi zasadami. Zabawa jest najważniejszą aktywnością w życiu dziecka, sposobem na poznawanie siebie oraz świata. W zabawie najistotniejszy element stanowi naśladowanie, dlatego Steiner zwraca szczególną uwagę na wzorce. Pomagają one w kształtowaniu dobrych przyzwyczajeń, które dają fundament dla dalszych etapów życia… Czytaj więcej w lipcowo-sierpniowym numerze „Koni i Rumaków”