Tekst: Anna Sałek
Foto: Piotr Filipiuk
W czasach dostępności bez recepty środków z antybiotykami w składzie, na forach internetowych i portalach społecznościowych na byle otarcie skóry ktoś poleca CTC. Warto jednak zastanowić się, czy sięganie w każdym przypadku po antybiotyk dla konia w końcu nie przyniesie większej szkody niż pożytku, tak jak ma to miejsce u ludzi, psów i innych zwierząt.
Dlaczego oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe jest tak wielka i co można z tym zrobić? Nikt z nas nie pamięta życia w świecie bez leków przeciwdrobnoustrojowych. Dziś antybiotyki są wszędzie: w maściach bez recepty, kroplach do oczu itp.
Według amerykańskiej agencji rządowej Centers for Disease Control and Prevention (CDC), nadmierne stosowanie i łatwa dostępność antybiotyków dla ludzi i zwierząt generuje oporność, czyli brak wrażliwości bakterii na antybiotyki. W jaki sposób? Oporność na antybiotyki to skomplikowany proces, który nie do końca jest jasny. W skrócie: w każdej populacji drobnoustrojów zawsze znajdzie się mniejsza czy większa grupa, która będzie się mniej albo bardziej skutecznie opierać lekom: tym do kontrolowania ich liczby oraz tym, które je zabijają. Dodatkowo gdy pojawia się infekcja, a środki przeciwdrobnoustrojowe są stosowane do zabijania drobnoustrojów chorobotwórczych, komensalne (dobre) drobnoustroje, które chronią organizm przed infekcją, również umierają. Pozostają za to oporne na leki drobnoustroje, które mogą namnażać się do woli. Niektóre bakterie przekazują swoje geny oporności innym bakteriom, co jeszcze bardziej rozszerza oporność na antybiotyki.
CDC szacuje, że tylko w 2017 r. oporność na antybiotyki była przyczyną aż 2 049 442 zachorowań i 23 000 zgonów u ludzi , a spośród nich 250 000 chorób (12%) i 14 000 zgonów (61%) było spowodowanych przez bakterię Clostridium difficile.
Jeśli chodzi o mikroby, które atakują zarówno ludzi, jak i konie, C. difficile jest numerem 1 wśród zagrożeń lekoopornych w Stanach Zjednoczonych. Na liście CDC są także: salmonella i oporny na metycylinę Staphylococcus aureus (MRSA), Streptococcus oporny na erytromycynę, Escherichia coli i pokrewne bakterie (Enterobacteriaceae). Coraz więcej mówi się o tym, że gatunkiem bakterii, który rozwinął oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe (AMR), jest Rhodococcus equi, który powoduje zapalenie płuc skomplikowane do leczenia z powodu tworzenia ropni u młodych źrebiąt. R. equi jest często leczony jednym z dwóch antybiotyków makrolidowych: klarytromycyną lub azytromycyną i rifampicyną. W ostatnich latach te antybiotyki stosowano coraz częściej u źrebiąt, u których podejrzewano zapalenie płuc R. equi. Niestety, w wielu przypadkach leczenie rozpoczyna się przed wystąpieniem jakichkolwiek objawów klinicznych. W rezultacie rośnie liczba doniesień na temat izolatów R. equi opornych na te antybiotyki.
Jaka jest różnica między antybiotykami i środkami przeciwdrobnoustrojowymi?
Wśród środków przeciwdrobnoustrojowych antybiotyki atakują bakterie… Czytaj więcej w październikowym numerze Koni i Rumaków.