Tekst: dr Karolina Chodkowska
Foto: Paulina Dudzik-Deko
Apteczka stajenna to niezbędne wyposażenie w każdej stajni. W każdej standardowej apteczce dla ludzi znajdziemy podstawowe wyposażenie niezbędne do udzielenia pierwszej pomocy zarówno jeźdźcowi jak i koniowi, ale temu drugiemu w mniejszym zakresie. Z tego powodu warto nieco ją rozszerzyć o kilka rzeczy, które z pewnością przydadzą się w przypadku konieczności szybkiej interwencji i oczekiwania na lekarza weterynarii.
Co powinna zawierać stajenna apteczka?
- Środki opatrunkowe typu kompresy, gazy jałowe, gaziki, wata, lignina– wykorzystamy je do oczyszczenia i zabezpieczenia rany. Warto zapamiętać, że wata nie jest dobrym rozwiązaniem do bezpośredniego kontaktu z raną, ale owinięta gazą już tak. Materiały, które będziemy używać do bezpośredniego kontaktu rany, powinny być jałowe, chronione szczelnym, nieuszkodzonym opakowaniem. W przypadku gazików dobrze sprawdzają się te większych rozmiarów 7 × 7 cm czy 10 ×10 cm.
- Bandaże (także samoprzylepne)– niezbędne przy opatrunkach i okładach. Zarówno elastyczne, jak i zwykłe, bawełniane, są obowiązkowym elementem apteczki. Służą do stabilizacji opatrunku różnego rodzaju. Obecnie dostępne są także specjalne bandaże samoprzylepne dla zwierząt.
- Owijka polarowa, ochraniacz stajenny, bandaż elastyczny– służy również do stabilizacji opatrunku, ale pozwala też np. utrzymać żele/kompresy rozgrzewające/chłodzące, jest zalecany przy niektórych wcierkach.
- Kompres chłodzący– używany najczęściej przy urazach kończyn. Może mieć postać specjalnych woreczków żelowych, które należy włożyć do lodówki/zimnej wody. Jako
alternatywa może służyć wkład chłodzący zawinięty w ręcznik czy… worek mrożonych warzyw.
- Rękawiczki jednorazowe (latex, vinyl itp.) konieczne przy niemal każdym zabiegu, głownie przy toalecie i opatrywaniu rany, aplikowaniu leków, ale także przy niektórych wcierkach. Szczególnie ważne dla osób, które są alergikami lub mają wrażliwą skórę dłoni. Zabezpieczają nas przed kontaktem z wydzielinami, wydalinami itp. (krew, ropa, śluz, kał, mocz)
- Nożyczki, pęsety, maszynka do golenia – konieczne przy przycinaniu kompresów, ligniny, a także do usuwania włosów, ciał obcych (i innych zabrudzeń) w świetle rany.
- Termometr – najlepiej elektroniczny, ze sprawną baterią (konieczna regularna kontrola czy działa). Niezbędny do monitoringu temperatury ciała.
- Woda utleniona, rivanol, nadmanganian potasu i inne środki odkażające– pomogą szybko odkazić rany, obtarcia u ludzi i zwierząt. Rivanol jest przydatny także w przypadku ropy w kopycie (kompresy, opatrunek kopytowy).
- Maść antybakteryjna, witaminowa, z cynkiem, witaminą A itp.– maści antybakteryjne nieantybiotykowe lub antybiotykowe – skuteczne w miejscowym zwalczaniu problemów tła bakteryjnego. Pozostałe maści przyspieszają gojenie, zmniejszają stan zapalny skóry, zmniejszają podrażnienia.
- Wazelina kosmetyczna– natłuszcza naskórek i tworzy warstwę ochronną (np. na otarciach), jest neutralna dla skóry.
- Krem z wysokim filtrem UV – szczególnie ważne dla posiadaczy koni jasnych maści, z dużymi odmianami na głowie (poparzenia słoneczne!).
- Antybiotyk w sprayu– stosowane na rany jako ochrona antybakteryjna, zabezpieczają przed zakażeniem rany, przez co przyspieszają gojenie. Tylko po konsultacji z lekarzem weterynarii.
- Roztwór soli fizjologicznej– przydatny w przypadku nie tylko przemywania oczu, ale wszelkich ran (w celu wypłukania zanieczyszczeń rany, włosów itp.).
- Strzykawki i igły – w różnych rozmiarach. Znajdą zastosowanie zarówno przy odmierzaniu i podawaniu leków, dodatków paszowych, ale także w przypadku konieczności przepłukania rany.
- Wcierki, żele, chłodzące, rozgrzewające, o działaniu ściągającym i przeciwzapalnym –niezbędne nie tylko w przypadku urazów kończyn, ale także przy stłuczeniach mięśni czy miejscowych stanach zapalnych.
- Heparyna, Lioton 100, żel z arniką, żel z kasztanowca – dobrze sprawdzają się w przypadku różnego rodzaju krwiaków.
- Dudka – niestety, wiele koni bez niej jest praktycznie nieobsługiwalnych w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia.
- Stetoskop – nie musi być profesjonalny za duże pieniądze. Pozwala na osłuchanie nie tylko serca i płuc, ale jest niezbędny przy osłuchiwaniu pracy jelit w przypadku kolki.
- Dobre plastry bez opatrunków, na rolce – niezbędny do umocowania opatrunków
- Alkohol do dezynfekcji narzędzi typu nożyczki, pęsety.
- Mydło chirurgiczne – o działaniu wiruso-, grzybo- i bakteriobójczym (najczęściej na bazie chlorheksydyny), doskonałe nie tylko do umycia rąk przed zabiegiem, ale także do obmycia miejscowych zmian skórnych (po konsultacji z lekarzem weterynarii)… Czytaj więcej w lipcowo-sierpniowym numerze Koni i Rumaków.