Cele hodowlane wyścigowców arabskich z Francji wielce różniły się od tych np. w Polsce. We Francji wyznacznikiem był celownik, a u nas – hasło „piękny i dzielny”.
Tekst: Longin Błachut
Foto: Dreamstime
Dzisiaj, z całej plejady importowanych bezpośrednio z pustyni ogierów arabskich do Francji lub do stadnin państwowych znajdujących się we francuskich koloniach w Afryce Północnej, pozostały tylko dwa rody o znaczeniu międzynarodowym, które nadal odgrywają poważną rolę we francuskiej hodowli arabskich koni wyścigowych: ród Telmese or.ar. oraz Latif or.ar.
Ród Telmese or.ar.
Najstarszy ród „francuskich ogierów” to Telmese or.ar. wywodzący się od ogiera o tej samej nazwie, urodzonego w 1903 r. Niestety, niewiele wiemy o nim samym, poza faktem, że był kasztanem pochodzącym z chowu koni plemienia Shammar. Nie odnaleziono jego zdjęć. Pierwszym potomkiem rodu udokumentowanym fotograficznie jest ogier Djerba Oua 1946 (Dragon x Doree II), który bardzo przypomina pokrojowo ogiera Denouste z rodu Latif i daleko odbiega „bukietem” od naszego araba. Djerba Oua po dobrej karierze torowej stanowił w stadninie państwowej, był użyty z dużym sukcesem zarówno w hodowli angloarabów, jak i koni czystej krwi arabskiej. Uważany jest za epokowego reproduktora koni tej rasy. W dalszej hodowli w stadninach państwowych użyto aż 22 jego synów. Do najbardziej zasłużonych potomków czystej krwi należą wysoki, mający 157 cm w kłębie, kasztanowaty ogier Gosse du Bearn, 1954 od klaczy Madou, hodowli cenionego znawcy koni arabskich Pierre’a Haurigot. Po wybornej karierze wyścigowej ogier został sprzedany do państwowej stadniny w Pau za 550 000 franków i stanowił do 1973 r. używany jako rozpłodnik w hodowli angloarabów i arabów.
Z dużej liczby jego potomstwa wyróżnili się na torze i w hodowli koni biegających synowie: rosły (158 cm w kłębie), gniady Manguier 1971 od klaczy Mandragore (matki Manganate) oraz kasztan Flipper 1968 od klaczy Fleur d’Avril. Wysoko w rankingu ojców koni biegających uplasowali się synowie Manguiera, jak ogier Djouras Tu 1976 od klaczy Djoura. Był dobrym torowcem. Użyty w hodowli dał 91 sztuk potomstwa. Do najlepiej biegających zalicza się klacz Vanissa du Loup 1990 oraz syna Djour du Loup 1989. Drugim przykładem wybitnego syna ogiera Manguier jest gniady Djourman 1980 od Djuranta po Saint Laurent. Dzisiaj do wyróżniających jego synów należy zaliczyć Djebel du Bac 1991 od klaczy Guetlato po Grabiec oraz Tornado de Syrah 1993 od klaczy Pom du Berlais po Manganate. Tornado de Syrah jest ojcem Tornade du Loup 1998 (od klaczy Nevadou), który był wyróżniony tytułem najlepszego 3-latka w USA, ale również ogiera Jilko 1998, córki Essaana 2000, syna Tornador 2001 i Speed Tornade 2002. Pozostali znani potomkowie ogiera Manguiera to Pepe le Mocco (jego potomstwo biegało na Służewcu), Volcano de Carrere, Djebel du Bac oraz Bibi de Carrere.
Flipper 1968 był użyty głównie w hodowli angloarabów. W hodowli koni arabskich czystej krwi pozostawił trójkę wybitnego potomstwa, np. najlepszego od kilku lat ojca matek koni biegających – siwego Blaise 1978, od portugalskiej arabskiej klaczy Nacayhr Ben Cejuba po Cejuba El Berana. Drugim wybitnym jego synem był potężny (160 cm w kłębie) kasztanowaty syn Dunixi 1979 również od klaczy arabskiej, hodowli portugalskiej Oxylla-Ben-Xelio po Xelio urodzony w stadninie państwowej Pompadour. Dunaxi jest ojcem prepotentnego Nuits St Georges od klaczy Nefta, który tak często ukazuje się w bardzo wielu rodowodach dzisiejszych zwycięzców toru na arenie międzynarodowej. Bardzo cenionym z tej sublinii męskiej jest obecnie kasztanowaty ogier Al Saoudi 2000 (Nuits St George x Fatzica po Fatzour). Był świetnym torowcem – na 11 gonitw wygrał 5, a w pozostałych zajmował płatne miejsca. Jego potomstwo wyszło w tym roku po raz pierwszy na tor i radzi sobie dobrze.
Epokowym synem Flippera został ogier Tidjani 1979 od Managhi (pełnej siostry Manganate) po Saint Laurent. Był niepobitym zwycięzcą toru. Bardzo zasłużył się w hodowli koni biegających we Francji oraz na arenie międzynarodowej. Stanowił w stadninie państwowej od 1983 r. aż do śmierci w roku 2008. Dał ponad 370 sztuk potomstwa. Do najwybitniejszych torowo należy zaliczyć: D’Janizid 1990, Elixir de Bastorre 1992, Sarkid d’Espens 1993, Elnor de Basterre 1995, Magellan 1995, Tessadire 2000, Tahar de Candelon 1991. Zasłużonym synem Tidjaniego w USA był nieżyjący już Ala Croixnoire 1988 od klaczy Okie du Cassou po Baroud III, zwycięzca gonitw we Francji, w USA i Omanie. Był ojcem 88 sztuk potomstwa. Dzisiaj może się poszczycić 29 dziećmi, z których wszystkie wygrały gonitwy pozagrupowe zarówno w USA, Francji, jak i w ZEA. Jego zwycięski syn Stellarr od Silky Way po Alongtheway po wyśmienitej karierze w Ameryce został sprzedany do Dubaju, gdzie również wyśmienicie spisał się na torze. Syn Ala Croixnoire, Darwinn od Dunaforta po Dunajec jest dziś używany w hodowli. Drugim przedstawicielem Tidjaniego w USA jest kasztanowaty Kador de Blaziet od Blika du Moulon po Badr. Z sukcesem biegał na torach amerykańskich. Ma obecnie zarejestrowanych 55 sztuk progenitury. Kojarzony głównie z klaczami polskich linii żeńskich daje dobrze biegające potomstwo na torach w USA i na Bliskim Wschodzie. W Katarze, w stadninie Al Shahmia, czołowym jest gniady Almas 1999 syn Tidjaniego, od klaczy Madjela. Był bardzo dzielnie biegającym koniem. Wygrał najpoważniejsze gonitwy w Katarze i ZEA. Został mianowany koniem roku Kataru. Od paru już lat jego potomstwo wygrywa gonitwy pozagrupowe. Hodowcy liczą na dzielne potomstwo ogiera Madjani 2000 (Tidjani x Salama po Sibawaih). Był świetnym koniem biegającym. Na 17 startów we Francji i w ZEA wygrał 13, a w pozostałych zajął drugie miejsce. Jest potrójnym zwycięzcą najbardziej prestiżowej gonitwy Dubaju – Kahayla Classic. W tym roku można podziwiać jego pierwsze odsadki. We Francji stanowi już od dziewięciu lat syn Tidjaniego, gniady Djarni des Forges od Djari des Forges. Szczególnie jego córki zwyciężały wysokiej rangi gonitwy pozagrupowe.
Na koniec należy dodać, że tunezyjska odnoga rodu Telemese wywarła duży wpływ na obecną hodowlę francuskich torowców. Ogier Norniz 1922 (Djebel Mousa x Dragonne) wnuka założyciela rodu hodowli M. Frossard ustanowił poprzez syna ogiera Duc 1932 od klaczy Djerba swoją sublinię w stadninach państwowych, we francuskiej koloni w Tunezji. W latach pięćdziesiątych ostatniego wieku, w czasie dekolonizacji syn Duca – Ourour 1947 od klaczy Imama został importowany do Francji. Jest on ojcem tak znakomitych prepotentnych ogierów jak Fatzour 1962 po Fatma III, Saadi 1962 od klaczy Oureah czy Simoun 1970 od Cadira (arabskiej klaczy wyhodowanej we francuskiej stadninie państwowej znajdującej się w Algierze). Duża ilość potomstwa wyżej wymienionych ogierów dobrze sprawdziła się na torach Francji. Ourour zasłynął również jako wyborny ojciec matek arabskich koni biegających.