Ciężki dzień, przemęczenie, choroba, kontuzja – stany odległe od siebie, ale w każdym przypadku pomocny może się okazać precyzyjnie zaaplikowany masaż. Masaż stanowi jedną z metod fizjoterapii obok kinezyterapii i fizykoterapii. Jest to rodzaj zabiegu, z którym spotkać się możemy także poza poradnią rehabilitacyjną, masaż stał się bowiem integralną częścią zabiegów w gabinetach kosmetycznych, ośrodkach typu spa i wellness oraz w centrach odnowy biologicznej.
Tekst: Barbara Sulińska
Foto: Dreamstime
Zadziwiające jest to, jak wiele możemy przekazać za pomocą dotyku – zmysłu, który we współczesnym świecie skutecznie wypierany jest jednak przez serwowane nam silne doznania słuchowe i wzrokowe. Dotyk jest formą komunikacji, to on pozwala nam przekazać proste i naturalne uczucia, a odbieranie doznań czuciowych głęboko nas relaksuje –i na tym właśnie oparty jest fenomen masażu.
Masaż klasyczny
Masaż klasyczny to najczęściej wykonywany masaż. Masaż klasyczny, zwany też leczniczym, jest zespołem manualnych rękoczynów, które bezpośrednio oddziałują na skórę, mięśnie, tkanki miękkie a pośrednio przez zmiany odruchowe na układ krążenia, nerwowy i narządy wewnętrzne. Ma on na celu przywrócenie prawidłowych funkcji uszkodzonego narządu ruchu oraz zwiększenie wydolności organizmu. Stany pourazowe, tj. skręcenia, zwichnięcia, zmiany przeciążeniowe, zmiany kostno-stawowe, choroby reumatyczne i zespoły bólowe są jak najbardziej wskazaniem do stosowania masażu klasycznego. Do masażu wykorzystywane są środki poślizgowe ułatwiające jego wykonanie, są to m.in.: oliwki, kremy, maści lecznicze, olejki eteryczne. Podstawowe czynności w masażu klasycznym to wykonywanie ruchów według określonej kolejności: głaskania, rozcierania, ugniatania, oklepywania, wibracji oraz końcowego głaskania. Zależnie od postaci i intensywności masaż klasyczny może mieć formę relaksującego, pobudzającego, kosmetycznego lub odchudzającego. Również masaż sportowy oparty jest na technikach masażu klasycznego. Ten rodzaj masażu ukierunkowany jest na zapobieganie zmianom i uszkodzeniom związanym z wyczynowym uprawianiem sportu. Pozwala przygotować mięśnie do wysiłku fizycznego oraz zmniejszyć zmęczenie organizmu po treningu. Masaż sportowy dzielimy na: podtrzymujący, treningowy, przedwisiłkowy, międzywysiłkowy, powysiłkowy, zależnie od potrzeb zawodnika.
Drenaż limfatyczny to specjalistyczny masaż stosowany w celu usprawnienia przepływu limfy (tzw. chłonki, płynu który wypełnia naczynia chłonne i przestrzeń międzykomórkową). Podczas masażu limfa jest manualnie „przepychana” przez naczynia limfatyczne za pomocą ruchów głaskania i rozcierania, w ten sposób likwidując zastoje. Specyfiką tego rodzaju zabiegu jest to, iż drenażem objęty jest nie tylko obszar samego obrzęku, lecz prawie całe ciało. Zabieg zawsze rozpoczyna się w okolicy szyi, u zbiegu głównych pni limfatycznych z układem żylnym, następnie obejmuje tułów i obszary okolicy obrzęku, a na końcu – obszar samego obrzęku. Drenaż pozwala na skuteczną likwidację obrzęków limfatycznych oraz pourazowych, likwiduje zmiany skórne wynikające z zaburzeń krążenia chłonki oraz skraca czas resorpcji wysięków i siniaków.
Masaże neuroodruchowe to masaże: segmentarny, łącznotkankowy i okostnowy. Swoją metodykę opierają na współistnieniu powiązań między obszarami skóry, tkanki podskórnej, mięśniowej i okostnej, a także pomiędzy naczyniami i narządami wewnętrznymi unerwianymi przez ten sam segment rdzenia kręgowego. Taki powiązany układ powoduje, że zmiany chorobowe toczące się w jednej tkance lub narządzie wywołują na drodze odruchu zmiany w odpowiedniej tkance mięśniowej, łącznej, okostnej i na powierzchni skóry. Tak więc masażysta, znając te powiązania, może skutecznie wpływać na regulację działania narządów i tkanek poprzez stosowanie manualnych technik. Zabieg poprzedzony jest każdorazowo technikami diagnozującymi zmienione chorobowo strefy. W masażu łącznotkankowym likwiduje się strefy zmian odruchowych w obrębie tkanki łącznej, a w masażu okostnowym w obrębie okostnej. W masażu segmentarnym dzieli się ciało na określone segmenty, które podlegają masażowi w odpowiedniej kolejności. W masażu segmentarnym stosowane są specjalne techniki i chwyty, np.: chwyt piłowania, chwyt nadkolcowy, rolowanie, wejście w miednicę czy sprężynowanie klatki piersiowej. Jest to forma masażu, która nie obciąża układu krążenia ani układu oddechowego, tak bardzo jak ma to miejsce w trakcie masażu klasycznego, dlatego znajduje zastosowanie u pacjentów z niewydolnością serca i płuc. Masaż segmentarny sprawdza się szczególne w dolegliwościach narządów wewnętrznych (choroby jelit, dwunastnicy, żołądka, wątroby, nerek, płuc i opłucnej, niewydolność krążenia obwodowego), ale z powodzeniem masaż ten stosować można również przy bólach głowy, bólach kręgosłupa i rwie kulszowej.